De “Utrechtse erfgoedmonitor 2014” beschrijft de staat van alle rijksbeschermde objecten, niet zijnde woonhuis, in de provincie Utrecht. Als eerste provincie in Nederland hebben we ons erfgoed zo duidelijk in beeld gebracht. In het najaar 2014 zijn alle  gegevens openbaar gemaakt. De monitor is bedoeld om eigenaren en gemeenten bewust te maken van hun rol en verantwoordelijkheid bij het in stand houden van erfgoed. Verder kunnen we met de erfgoedmonitor een betere selectie maken om  restauratieprojecten te ondersteunen. In 2015 hebben opdracht verleend om de Utrechtse erfgoedmonitor uit te breiden met archeologische monumenten en industrieel erfgoed.

Castellum Fectio

Castellum Fectio is onderdeel van de Limes en een van de belangrijkste archeologische vindplaatsen van Nederland. Het zichtbaar en beleefbaar maken van Castellum Fectio (in het kader van beleidsprioriteit Romeinse Limes) is een belangrijke beleidsprioriteit. Op woensdagmiddag 4 februari 2015 is in Bunnik de eerste steen gelegd van de visualisatie van Castellum Fectio. Gedeputeerde Mariëtte Pennarts legde de eerste steen van een betonnen plint waarmee met de bouw van dit kunstwerk van dit fort is begonnen. De bouw is in de zomer 2015 afgerond. De constructie betreft een van de grootste verbeeldende kunstwerken van Nederland met een totale lengte van 640 meter.

embedded Art maakt erfgoed zichtbaar

In december 2014 is Park Vliegbasis Soesterberg voor publiek geopend. Om het erfgoed  op de vliegbasis zichtbaar te maken hebben we in 2015 Embedded Art georganiseerd, waarvoor 4 nieuwe kunstwerken zijn ontwikkeld. Tijdens Embedded Art kon het publiek in drie weekenden in de shelters en andere monumenten alle kunstwerken bekijken. Er waren in totaal 3000 bezoekers. De provincie heeft daarnaast ook fietsen ter beschikking gesteld om een ronde van 10 km te kunnen maken over het gehele park. Reactie van een bezoeker: “Het is een indrukwekkende tentoonstelling, veel grootser dan ik had gedacht”.

Agenda Historische Buitenplaatsen 2012-2015

In 2015 sloten we de Agenda Historische Buitenplaatsen af. Met deze agenda hadden we het doel om te investeren in kwalitatief en duurzaam behoud van buitenplaatsen en daarmee in de hoge kwaliteit van het Utrechtse cultuurlandschap. Op 23 februari 2015 wordt Koos Janssen, burgemeester van Zeist, de nieuwe voorzitter van het Platform Utrechtse Buitenplaatsen. Onder leiding van de nieuwe voorzitter wordt de aankomende jaren samen gewerkt met o.a. beleidsmakers, organisaties en de eigenaren aan het behoud en onderhoud van de prachtige Utrechtse Buitenplaatsen.  In 2015 hebben wij op gebieden als ruimtelijke kwaliteit, restauratie, publieksbereik, samenwerking en kennisuitwisseling een kleine 40 projecten ondersteund, waaronder:

• een aantal buitenplaatssymposia, die goed werden bezocht
• publicatie van een buitenplaatsbiotoop (een voor ieder toegankelijk digitaal kaartbestand) voor negen buitenplaatszones uit de PRS
• publicatie van een Leidraad die eigenaren en gemeenten behulpzaam is bij planontwikkeling en bestemmingsplanprocedures
• de oprichting van een Platform Utrechtse Buitenplaatsen waarin alle Utrechtse en landelijke betrokken partijen vertegenwoordigd zijn.

Voor deze projecten hebben wij uit het erfgoedbudget in de afgelopen 4 jaar ongeveer 1,5 miljoen euro ter beschikbaar gesteld. In 2016 vindt een externe evaluatie van de Uitvoerinsgagenda plaats.   Verder hebben wij de restauratie van een aantal historische buitenplaatsen mede ondersteund vanuit het Parelfonds (zie elders in dit programma).

Stichting Samenwerkende Kasteelmusea

In 2012 hebben wij  een onderzoek gestart naar de kansen en bedreigingen voor kasteelmusea. Het onderzoeksrapport  ‘Kastelen aan Zet’ uit 2013 leidde in 2015 tot de oprichting van de Stichting Samenwerkende Kasteelmusea (SSK). In deze stichting werken Kasteel Amerongen, Slot Zuylen, Museum Oud-Amelisweerd, Kasteel de Haar en Huis Doorn nauw samenwerken. Inmiddels is de Stichting gestart met de uitvoering van een meerjarig plan voor het vergroten van de gezamenlijke publiciteit van de kasteelmusea. Daarnaast hebben wij in 2015 individuele positionerings-onderzoeken van elke museum laten uitvoeren. We hebben bezoekersonderzoeken uitgevoerd en veel aandacht besteed aan het benaderen van de media en de touroperatormarkt met hulp van Hendrik Beerda en Toerisme Utrecht. Hiermee kunnen we de profilering per kasteelmuseum versterken en de marketing gerichter inzetten.

Programma cultuur onderneemt afgesloten

Het programma Cultuur Onderneemt hebben wij in 2015 afgesloten. Met het programma hebben wij vanaf 2012 ingezet op het stimuleren van ondernemerschap van culturele instellingen. We hebben onder andere alternatieve financieringsvormen  ontwikkeld en de samenwerking in het culturele veld bevorderd. Dit heeft ertoe bijgedragen dat veel instellingen meer handvatten hebben om cultureel ondernemerschap. Zij zoeken meer naar samenwerking en partnerschappen en ook de inzet en het aantal vrijwilligers is flink gestegen. Een belangrijkste verdienste van het programma is dat de bewustwording over ondernemerschap bij partners is toegenomen. Onze opstelling als netwerkpartner en verbinder het in te spelen op de behoeften in een sterk  veranderende samenleving hebben bijgedragen aan het succes. Het programma heeft zich ontwikkeld van een losstaand programma tot een integrale aanpak. In 2015 hebben we onder andere de volgende activiteiten ondernomen:

• In 2015 hebben tien organisaties het Business Model Canvas traject doorlopen. In totaal hebben 26 organisaties hier nu aan meegedaan.
• 20 vrijwilligersorganisaties hebben professioneel advies ontvangen via Advies op Maat dat voor een totaal zorgt van 60 vrijwilligersorganisaties die advies hebben ontvangen.
• We zijn een onderzoek gestart naar cross overs, een verkenning naar de inzet van de culturele en creatieve sector bij (complexe) maatschappelijke vraagstukken en de rol die de provincie hierbij speelt.

De resultaten van het programma zetten we voort onder de noemer ‘Onderzoeken en Ontwikkelingen’ in de nieuwe cultuurnota.

Bibliotheken

De provincie heeft een wettelijke taak voor bibliotheken om een netwerk in de provincie in stand te houden. Dat betekent dat we de backoffice taken voor bibliotheken organiseren via het Bibliotheek Service Centrum (BISC). Dat gaat om ICT, transport, één provinciale pas en toegang tot de collectie voor de hele provincie. Onze focus ligt verder op innovatie en ondernemerschap. In 2015 zijn 5 projecten en 2 trajecten gerealiseerd, zoals een Fablab in Veenendaal, een plek waar leerlingen leren om te gaan met de nieuwste media, zoals 3D-printen en de ontwikkeling van lesmateriaal. Om de stevige bezuinigingen van gemeenten het hoofd te bieden hebben we in 2015 bijgedragen aan een toekomstbestendig  businessmodel van de bibliotheek Het Groene Hart.

cultuureducatie brengt leerlingen in contact met (professionele) kunst

Kunst Centraal en Landschap Erfgoed Utrecht bieden basisscholen via twee programma’s een pakket voor cultuureducatie via het Kunst- en Cultuurmenu en het landelijke programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Het Kunst en Cultuurmenu is een basisprogramma, waarbij leerlingen via de lokale culturele omgeving in aanraking komen met professionele kunst. (2015: 304 scholen, uit 22 gemeenten). Cultuureducatie met Kwaliteit is gericht op verdieping, door cultuureducatie te integreren in de leerlijnen, deskundige leerkrachten en de verankering van de lokale culturele omgeving en de scholen (2015: 65 scholen, uit 8 gemeenten). Wij hebben beide programma’s in 2015 gesubsidieerd.

festivals gaan slimmer en beter samenwerken

 Naast de vierjarige subsidiering van 2013-2016 van de grootschalige festivals (Festival Oude Muziek, het Nederlands Filmfestival, Tweetakt Festival, en het Spring festival) zijn in 2015, via de subsidieregeling voorde kleinschalige festivals, de volgende festivals ondersteund: Amersfoort Jazz, Café Theater Festival, City2Cities – Internationale Literatuurdagen, Holland Animation Film Festival en Spoffin Festival. Aanvullend, buiten het formele festivalbeleid om, hebben we ook het Internationaal Kamermuziekfestival Utrecht en het Liszt Concours  ondersteund. Naast onze financiële bijdrage hebben we gewerkt aan het stimuleren van samenwerking en ondernemerschap. Resultaat is dat zestien festivals  samenwerken in het Utrechts Festival Overleg, met als doel om samen te werken aan marktonderzoek, inkoopvoordelen en een relatiemanagementsysteem.

zorg- en welzijnstaken provincie overgedragen aan gemeenten

 De provincie Utrecht heeft de zorg en welzijnstaken binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning in 2015 overgedragen aan gemeenten. Met Cliëntenbelang Utrecht en Sensoor West Midden is sinds 2011 toegewerkt naar de overdracht naar gemeenten. Aan de subsidie aan deze twee instellingen is daardoor een einde gekomen. Cliëntenbelang heeft voor de transitie van de WMO geholpen om de samenwerking te verbeteren tussen Gemeente, zorgverzekeraar en cliëntenraden. Dat hebben zij onder andere gedaan door concrete voorbeelden van cliënten te bespreken met gemeenten, zorgverzekeraars en cliëntenraden. Met de vaststelling van de “Visie hulp op afstand” heeft het rijk de verantwoordelijkheid genomen met het oog op het beschikbaar blijven van anonieme hulp op afstand. Daarbij is Sensoor nu aan zet om aan een reorganisatie vorm te geven waarmee ze zichzelf kan positioneren als landelijke aanbieder in deze vorm van dienstverlening