Op 22 mei 2015 maakt het ministerie van OCW bekend dat de Nieuwe Hollandse Waterlinie is geselecteerd om in 2019 mogelijk te worden toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Dit grootste Rijksmonument van Nederland wordt voorgedragen als een uitbreiding van de Stelling van Amsterdam (Werelderfgoed sinds 1996). Deze vormen samen een uniek en groots monument van wereldformaat.  In januari 2018 zal de minister van OCW de uitbreidingsnominatie aan de UNESCO in Parijs overhandigen. In 2019 wordt bekend gemaakt of de Werelderfgoedstatus definitief wordt toegekend.

In de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013-2028 (PRS) zijn de ruimtelijke ambities van de provincie weergegeven. In 2015 hebben we het fundament gelegd voor een eerste (al eerder aangekondigde) herijking. Het actualiseren van programma’s (bijvoorbeeld op het gebied van wonen en werken), nieuwe maatschappelijke opgaven (denk bijvoorbeeld aan energietransitie) en andere beleidsaccenten in het coalitieakkoord maken een dergelijke herijking zinvol. In de Kadernotitie Start Herijking PRS en bijbehorende verordening (PRV, 2013)  hebben PS richtinggevende keuzes vastgelegd over inhoud en proces. PS hebben bepaald dat de herijking geen herziening is: de in de PRS en PRV vastgelegde lange termijn visie en sturingsfilosofie blijven de basis. Wel wordt al wat voorgesorteerd op de nieuwe Omgevingswet.

Op 14 april 2015 hebben GS het Natuurbeheerplan 2016 vastgesteld. Het plan beschrijft de beleidsdoelen en de subsidie¬mogelijkheden voor de ontwikkeling en het beheer van natuur, agrarische natuur en landschapselementen. Het agrarische natuurbeheer verandert ingrijpend vanaf 1 januari 2016. De provincie stelt hogere eisen aan het natuurbeheer en subsidie is alleen mogelijk op de meest geschikte locaties. De provincie Utrecht heeft in 2015 als één van de eerste provincies  afspraken gemaakt met agrariërscollectieven. Zo is het mogelijk om natuurbeheer efficiënt te organiseren, gericht op behoud en ontwikkeling van natuurwaarden in het agrarisch gebied. Met deze stap leggen wij een groot deel van de verantwoordelijkheid neer bij onze partners in het betreffende gebied.

Op 7 december 2015 hebben Provinciale Staten het Bodem-, Water- en Milieuplan 2016-2021 vastgesteld. Voor het eerst is het beleid voor bodem, water en milieu in één integraal plan opgenomen. Het plan is door partners positief ontvangen. Het plan richt zich op vier belangrijke maatschappelijke opgaven: waterveiligheid en wateroverlast, schoon en voldoende oppervlaktewater, duurzamer en efficiënter gebruik van de ondergrond en leefkwaliteit stedelijk gebied. Het plan en de kaarten zijn volledig digitaal beschikbaar. Door verbindingen te leggen met de Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie en de Provinciale Ruimtelijke Verordening is plan een praktische bouwsteen voor de toekomstige Omgevingsvisie.

Bekend is dat in de provincie ruim 1,2 miljoen m2 kantoren leegstaat. En in de gemeentelijke bestemmingsplannen is nog eens ruimte voor 4,3 miljoen m2 aan nieuwbouw. Deze leegstand gaat ten koste van de ruimtelijke kwaliteit en heeft negatieve gevolgen voor de binnenstedelijke leefbaarheid. In 2014 is een ontwerp-Thematische Structuurvisie Kantoren opgesteld (regulerende spoor) waarin we aangeven waar we nieuwbouwmogelijkheden van kantoren willen beperken. Dit ontwerp is in 2015 tot een statenvoorstel omgezet . In december 2015 hebben we de structuurvisie gepresenteerd aan gemeenten en bedrijfsleven. In 2015 hebben we ook de transformatie van leegstaande kantoren aangepakt (faciliterende spoor). We hebben gemeenten met geld en menskracht ondersteund bij de transformatie van leegstaande kantoren en/of gebiedsgerichte herontwikkelingen. Via een netwerk van kantorenloodsen en -coaches maken negen gemeenten gebruik van deze faciliteiten. Met acht gemeenten hebben we de website www.utrechttransformeert.nl gelanceerd. Het met partners aanpakken van bestaande leegstand werkt vooral goed omdat we nieuwe leegstand gaan voorkomen door bestaande nieuwbouwmogelijkheden sterk te beperken. Daartoe heeft GS op 15 december de Thematische Structuurvisie Kantoern vastgesteld. De provincie Utrecht is de eerste provincie die op deze manier ingrijpt. De samenhangende aanpak van zowel faciliteren als reguleren oogst vele lof onder betrokken partijen.

Het Utrecht Science Park groeit enorm, in het hart van de meest competitieve regio van Europa gaat het goed. Betrokken partijen vinden dat een verbeterde samenwerking nog meer voorsprong geeft aan deze motor van de Utrechtse kenniseconomie. Naast de economische groei worden de komende jaren grote investeringen in de infrastructuur gedaan. Op 25 november 2015 heeft de 3e bestuurlijke conferentie Utrecht Science Park plaatsgevonden  met de bestuurlijke vertegenwoordigers van de sleutelpartners. Het resultaat van de conferentie is dat de partners nauwer gaan samenwerken bij het versterken van de economische ontwikkeling en het verbeteren van de beriekbaarheid van het gebied. Ook de minister en staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Milieu benadrukken het belang hiervan in hun MIRT brief aan de Tweede Kamer.

In 2015 heeft Invest Utrecht 48 investeringsprojecten begeleid, met als resultaat 11 succesvolle projecten. Gezamenlijk hebben de 11 projecten € 84,05 miljoen opgeleverd aan investeringen en 450 nieuwe arbeidsplaatsen. Invest Utrecht heeft ook het Uitvoeringsplan 2012-2015 afgesloten. In deze periode zijn in totaal 43 succesvolle investeringsprojecten gerealiseerd. Hiermee is de doelstelling van 40 projecten in 4 jaar ruim gehaald. De projecten hebben € 125,87 miljoen aan investeringen opgeleverd en voorzien in 952 arbeidsplaatsen. In november 2015 heeft een missie naar de provincie Guangdong (China) plaatsgevonden. Met succes: een contract, twee concrete orders, twee intentieverklaringen en een aantal veelbelovende commerciële contacten. Eind 2015 is gestart met het realiseren  van een nieuwe regionale acquisitiestrategie als onderdeel van  de internationaliseringsagenda van de Economic Board Utrecht. In 2015  hebben we een nieuwe Europastrategie 2016 – 2019 opgesteld om Europa optimaal te laten bijdragen aan Utrechtse doelen.

Het mobiliteitsprogramma Beter Benutten 1 heeft met de uitvoering van 69 maatregelen 13.500 spitsmijdingen per dag gerealiseerd. Rekening houdend met infrastructurele aanpassingen in de regio hebben we een reductie van 8% van voertuigverliesuren (VVU’s) gerealiseerd tijdens de looptijd van het programma Beter Benutten. Daarnaast realiseerden we in 2015 in het netwerk een blijvend verbeterde spitssnelheid van 3 tot 8% en meer afgewikkeld verkeer (tot 11%). In 2015 hebben we een eindrapportage en een verantwoordingsrapport opgesteld. Ook hebben we een interactieve kaart van de maatregelen gemaakt www.goedopweg.nl/eindrapportage. Het overgrote deel van de maatregelen uit Beter Benutten 1 zijn uitgevoerd, de resterende maatregelen worden door de verantwoordelijke organisaties opgepakt. Middelen die binnen dit programma resteerden, zetten we in bij Beter Benutten Vervolg. Op 22 juni hebben PS ingestemd met het totale programma Beter Benutten Vervolg.

In 2015 hebben we een aantal activiteiten uitgevoerd om de relatie tussen verschillende partijen in erfgoed, recreatie en toerisme te versterken en te verbreden. Zo hebben we bijvoorbeeld bijgedragen aan het intensiveren van de persbenadering voor evenementen bij kasteelmusea en militair erfgoed. Mede hierdoor leverde de opening van het Waterliniemuseum op Fort Vechten veel publiciteit op.  2015 was verder een TOP jaar voor Utrechtse musea. Nergens in Nederland is het aantal museumbezoeken zo sterk gestegen als in de provincie Utrecht. Dit komt vooral door de opening van het Nationaal Militair Museum in Soesterberg. Het aantal museumbezoeken steeg met 53 procent, van 1 miljoen naar 1,6 miljoen. Landelijk ligt de stijging op 8 procent. Het Nationaal Militair Museum trok dit jaar bijna een half miljoen mensen. Daarmee is het op vijf na best bezochte museum van Nederland. Maar ook andere Utrechtse musea deden het goed, zoals Kasteel de Haar in Haarzuilens (+ 20%), het Catharijneconvent (Utrecht), DOMunder (Utrecht), het Mondriaanhuis (Amersfoort), Museum Veenendaal en Museum Dorestad (Wijk bij Duurstede).

In 2015 hebben we de 16 projecten uit Ruimtelijk Actie Programma (RAP-2) afgerond en is het programma geëvalueerd. Uit de positieve evaluatie (december 2015) blijkt dat RAP-2 zich heeft bewezen. Er is gezorgd voor extra inzet en energie van maatschappelijke partners en een aantal thema’s (zoals kantorenaanpak, ruimtelijke inpassing duurzame energie, inpassing infrastructuur) zijn stevig op de kaart gezet. Tegelijkertijd hebben we samen met partners geconstateerd dat maatschappelijke vraagstukken steeds integraler worden en om een nieuwe rolverdeling vragen. We zijn daarom gestart met de transitie van het RAP naar een Innovatieprogramma Fysieke Leefomgeving (IFL). We willen dit programma richten op de vernieuwing van het ruimtelijke instrumentarium, onze rollen en werkwijzen om straks onder de Omgevingswet effectief te kunnen opereren. Waar in het RAP de focus lag op het ‘wat’, willen we in het IFL de focus leggen op het ‘hoe’. De contouren van het IFL hebben we eind 2015 vastgelegd in een startnotitie.

In 2015 hebben we een aantal programma’s met succes afgesloten:

• Programma Beter Benutten (2010-2014)
• Kaderdocument Agenda Vitaal Platteland (2012-2015)
• Agenda Historische Buitenplaatsen (2012-2015)
• Het Europese Interreg IV-b project ARBOR over biobrandstoffen (2013 - 2015)
• Programma cultuur onderneemt (2012 – 2015)
• LEADER Afronden LEADER. In de twee LEADER-gebieden (Weidse Veenweiden en Kromme Rijn) zijn 70 projecten gerealiseerd met een totale investering van € 15 mln. met ruim 4 mln. aan EU-subsidies

Verder zijn we met enkele nieuwe programma’s gestart:

• Programma regionaal vervoersmanagement (fase 2, 2015-2019)
• Beter Benutten Vervolg (2014-2018)

Per 1 januari 2015 zijn de verkeers- en vervoertaken van het voormalige Bestuur Regio Utrecht binnen de provincie ondergebracht in een aparte afdeling (BRU). Om deze nieuwe taken goed te kunnen uitvoeren hebben we een aparte uitvoerende afdeling OV opgezet. Deze afdeling is verantwoordelijk voor beide OV-concessies (stadsregio-concessie en streekvervoer/Amersfoort-concessie), alle Regiotaxi-contracten en het beheer en onderhoud van de provinciale OV-bedrijfsmiddelen (voornamelijk alles rondom de tram). De afdeling is per 1 oktober 2015 operationeel. In 2015 hebben wij een nieuwe OV-concessie gegund aan Synthus tot 2023.

De provincie Utrecht is de eerste fairtrade provincie van Nederland. Agnes Jongerius reikte zaterdag 21 november het certificaat uit aan M. Pennarts tijdens een feestelijke bijeenkomst in Hotel Theater Figi te Zeist. Inmiddels zijn er 14 fairtrade gemeenten binnen de provinciegrenzen, 80% van de inwoners van de provincie wonen inmiddels in een fairtrade gemeente of fairtrade gemeente in wording. Fairtrade staat voor eerlijke handel met respect voor mens en milieu. Pas als er voldoende fairtrade gemeenten in de provincie zijn, kun je als provincie nastreven om ook fairtrade te worden. Fairtrade is bij ons inmiddels onderdeel van het thema Duurzaamheid. En dat is weer verweven in al onze beleidsthema’s.

Om het aantal files in de regio te verminderen is in het voorjaar van 2015 de Limesbaan tussen Houten en de A12 bij Bunnik in gebruik genomen.

Rijk en regio hebben besloten tot een gezamenlijke brede gebiedsverkenning Utrecht Oost als voorhoedetraject in het kader van Meer Bereiken en hebben het plan van aanpak voor de OV verkenning vastgesteld als onderdeel daarvan.

Tijdens de spitsuren heeft de N201 tussen de A2 en Vreeland onvoldoende capaciteit. In het BO-MIRT van oktober is daarom afgesproken dat provincie Utrecht samen met Rijkswaterstaat Midden Nederland en, provincie Noord-Holland onderzoekt welke korte termijn maatregelen er mogelijk zijn om terugslag op andere wegvakken te voorkomen. Omdat de verkeersafwikkeling op dit wegvak ook invloed heeft op de wegen in de gemeenten Hilversum, Wijdemeren, Stichtse Vecht en De Ronde Venen worden ook deze gemeenten verzocht te participeren in de projectgroep.

Tijdens de spitsuren is de aansluiting A2/N230 (Ring Utrecht/Zuilense Ring) overbelast. In het BO-MIRT van oktober is daarom afgesproken dat provincie Utrecht samen met Rijkswaterstaat Midden Nederland en de gemeenten Utrecht en Stichtse Vecht onderzoekt welke korte termijn maatregelen er mogelijk zijn om terugslag op andere wegvakken te voorkomen.

In 2015 is de aanpak voor Knooppunt Hoevelaken gegund aan een aannemerscombinatie die het planproces, ontwerp en realisatie uitvoert. Doordat een bijzondere aanbestedingsvorm is gekozen, worden bijna alle, door de betrokken partijen, geformuleerd regionale wensen gerealiseerd. De regionale wensen betreffen onder andere het herstel van een volledige aansluiting Hoevelaken, aanleg van 5 nieuwe fietstunnels en bovenwettelijke geluidmaatregelen voor Amersfoort en Nijkerk.