In 2009 is tussen regionale partijen en het Rijk overeenstemming bereikt om een integraal verkeers- en vervoersprogramma te realiseren voor 2020 waarvan de kosten € 3,1 miljard bedragen. Het regionale aandeel bedraagt € 500 miljoen en ons aandeel hierin € 185 miljoen. Binnen dit programma voert de provincie Utrecht 35 van de 113 regionale maatregelen uit.
In 2014 is het VERDER pakket geëvalueerd en heeft een herijking plaatsgevonden. In februari 2015 hebben we PS en de betrokken gemeenteraden geïnformeerd over het herijkte VERDER pakket.
Onderstaande maatregelen zijn in 2015 uitgevoerd en/of voorbereid:

• N806: Oplevering rotonde N806 in Bunschoten (uitgaven in 2015 ongeveer 1,3 mln.)
• N412: Oplevering fietstunnel N412 in De Bilt (uitgaven in 2015 ongeveer 2,8 mln.)
• N237: Voorbereiding fietstunnel Vollenhoven N237: GS besluit tot uitvoering genomen in 2015 en aanbesteding in 2015.
• N226: Oplevering 1e fase van de reconstructie van de N226 Noord vanaf de Kersenbaan (Amersfoort) tot aan de aansluiting met de A28, inclusief de aanpassing/verlegging van het fietspad (kosten betaald uit inbreng Amersfoort in VERDER)
• N226: Voorbereiding 2e fase van de reconstructie van de N226 Zuid, inclusief Schuttershoeflaan
• (procesgeld: ongeveer € 25.000,-)
• Voorbereiding ongelijkvloerse kruising Maarsbergen N226, samenwerkingsovereenkomst tussen partijen ondertekend in maart 2015; en start nadere planuitwerking (aan procesgeld ongeveer € 200.000,- in 2015). (N.B. slechts een klein onderdeel van dit project valt onder het VERDER pakket, maximaal 5 mln.)

Rijkswaterstaat werkt aan het verbeteren van de doorstroming op de rijkswegen. Wij richten ons bij deze rijksprojecten op de kwaliteit van de leefomgeving en een zorgvuldige inpassing en is er bijzondere aandacht voor het functioneren van de aansluiting van de regionale wegen op het Rijkswegennet.

Knooppunt Hoevelaken innovatief aanbesteed

In 2015 is de aanpak voor Knooppunt Hoevelaken gegund aan een aannemerscombinatie die het planproces, ontwerp en realisatie uitvoert. Doordat een bijzondere aanbestedingsvorm is gekozen, worden bijna alle, door de betrokken partijen, geformuleerd regionale wensen gerealiseerd. De regionale wensen betreffen onder andere het herstel van een volledige aansluiting Hoevelaken, aanleg van 5 nieuwe fietstunnels en bovenwettelijke geluidmaatregelen voor Amersfoort en Nijkerk.

Op weg naar ontwerp tracébesluit Ring Utrecht

Voor de planstudie Ring Utrecht heeft de minister in 2014 de voorkeursvariant vastgesteld. In 2015 heeft de provincie Utrecht een bijdrage geleverd aan het opstellen van het ontwerp Tracébesluit, die naar verwachting in het tweede kwartaal van 2016 vastgesteld wordt.

Opwaardering Noordelijke Randweg

De gemeente Utrecht heeft het project voor opwaardering van de Noordelijke Randweg in 2015 weer opgestart, omdat het Rijk de financiering voor dit project naar voren heeft geschoven. De betrokkenheid van de provincie Utrecht richt zich op het verkeerskundig ontwerp, om de doorstroming van het verkeer en de aansluiting met de regionale wegen te borgen en richt zich op de landschappelijke inpassing.

N421 Houten – A12

Op 17 april 2015 is de Limesbaan (N421) tussen Houten en de A12 geopend.
De provincie heeft in dit project haar verantwoordelijkheid genomen en  vanuit regionaal perspectief een inpassingsplan opgesteld.  Hierdoor was het mogelijk om de periode van besluitvorming tot oplevering binnen 5 jaar te doorlopen. Het project is ruim binnen het beschikbare budget gerealiseerd.

Rijnbrug Rhenen

In het coalitieakkoord 2011 is het project Rijnbrug opgenomen. Doel is het verbeteren van de zuidelijke bereikbaarheid van de Regio Food Valley en het verbeteren van de leefbaarheid en verkeersveiligheid in Rhenen.
Het Project Rijnbrug in onderverdeeld in 3 deelprojecten:

• N233 Geertesteeg
• N233 Achterbergsestraatweg
• N233 Wisselstrook Rijnbrug

In 2015 zijn de volgende resultaten geboekt:

• Start met onderzoek, uitwerking en de bestekvoorbereiding van de rotonde N233 Geertesteeg.
• Start van toetsing (audit) van de reconstructieplannen voor het kruispunt N233 en aansluiting Achterbergse straatweg. Gereed begin 2016.
• Start met de onderhandelingen voor grondaankoop. In afrondende fase.
• Overeenstemming over het levensduurverlengend onderhoud van de bestaande Rijnbrug (mei 2015).  Vervolgens is de realisatiefase gestart voor de wisselstrook. In totaal is in 2015 aan dit project € 134.497,86 besteed.

Voorbereiding ongelijkvloerse kruising Maarsbergen N226

In maart 2015 is er een samenwerkingsovereenkomst getekend door ProRail, de gemeente Utrechtse Heuvelrug en de Provincie Utrecht. Het gaat hier om een provinciaal inpassingsplan. In de verkenningsfase zijn meerdere oplossingsrichtingen onderzocht, waarna een beperkt aantal varianten via een getrechterde aanpak wordt teruggebracht tot één voorkeursvariant. Besluitvorming hierover wordt in de zomer van 2016 verwacht. Deze variant gaat de planuitwerkingsfase in en wordt richting realisatie gebracht. Vanuit VERDER wordt maximaal 5 mln. bijdrage geleverd.

* Dit betreft een indicator die verouderd is. Voor het Mobiliteitsprogramma worden nieuwe indicatoren gebruikt. De metingen van deze indicatoren zijn nog niet gevalideerd.

Ondanks alle werkzaamheden en verstoringen hebben we de kwaliteit van het OV-netwerk redelijk op orde kunnen houden. Beide OV-concessies hebben in 2015 een forse reizigersgroei gerealiseerd van respectievelijk 7% (Streek)  en 6% (U-OV), hiermee is het dal in de reizigersaantallen die zich sinds ongeveer 2013 aftekende vrijwel geheel achter de rug. Door de stijging van de mobiliteit en dus drukkere verkeer wordt de doorstroming in met name stedelijk gebied helaas steeds slechter. Dit heeft een drukkend effect op de stiptheid. Dankzij de inspanningen van Provincie Utrecht en de vervoerders zijn de stiptheidcijfers in 2015 toch goed op niveau gebleven. Een slechtere doorstroming zorgt echter ook voor hogere kosten. Het is noodzakelijk de samenwerking met de wegbeheerders te zoeken om de doorstroming te verbeteren.

Tunnels onder spoor maken Veenendaal leefbaarder

Twee tunnels onder het spoor in Veenendaal gaan zorgen voor een betere doorstroming, een veiligere doorgang en minder overlast voor omwonenden. Op woensdag 11 maart 2015 ondertekenden bestuurders van de gemeenten Ede, Veenendaal en Renswoude, provincies Utrecht en Gelderland en ProRail de overeenkomst om de twee tunnels te kunnen gaan aanleggen. Op 18 december 2015 is de Realisatie overeenkomst hiervoor getekend. Gevolg hiervan is dat gemeente Veenendaal nu voor de realisatie van de tunnels zorg draagt. Met het Programma Hoog Frequent Spoor (PHS) zorgt het ministerie van Infrastructuur en Milieu voor een groei  van treinverkeer tussen Utrecht en Arnhem. Dit betekent dat er ook meer treinen naar en langs Veenendaal zullen komen. Goed voor de bereikbaarheid per trein, maar het levert ook knelpunten op. Bijvoorbeeld bij de spoorwegovergang in de Nieuweweg-noord, waar de spoorbomen vaker en langer dicht zullen zijn. Wij treden op als projectleider namens betrokken overheden (gemeenten Renswoude, Ede en Veenendaal en provincie Gelderland).

Schaalsprong OV: provinciale visie op ontwikkeling OV

Naast de brede gebiedsverkenning Utrecht-Oost is eind 2015 gestart met de opdracht Schaalsprong OV om te komen tot een provinciale visie op de ontwikkeling van het OV-netwerk in de provincie op middellange en lange termijn. Deze opdracht en de gebiedsverkenning zullen in nauwe samenhang worden uitgevoerd.

Aanbesteding stationsproject Driebergen-Zeist gestart

Betrokken partijen hebben op 28 april 2015 de realisatieovereenkomst voor het Stationsproject Driebergen-Zeist getekend. Het bestemmingsplan is op enkele kleine reparaties na, door de uitspraak van de Raad van State op 11 maart 2015, onherroepelijk geworden. De aanbesteding is medio december 2015 gestart. De overeenkomst geldt niet voor de bouw en exploitatie van de P+R-garage, die de NS zelf zal realiseren. De partijen streven er overigens naar om de garage al medio 2017 in gebruik te kunnen nemen, zodat deze tijdens de werkzaamheden gebruikt kan worden. Wij nemen naar verwachting in het voorjaar van 2016 een besluit over de plannen. Het nieuwe stationsgebied is eind 2020 gereed.

Koppeling twee tramlijnen

We streven ernaar om de bestaande SUNIJ-lijn naar Nieuwegein en IJsselstein en de nieuwe Uithoflijn omstreeks 2019/2020 aan elkaar te koppelen. In 2015 hebben wij het projectbesluit Vervoerkundige koppeling voorbereid. Het projectbesluit vindt, enigszins later dan gepland, plaats voorjaar 2016. Op dit moment vindt onderzoek plaats naar verschillende scenario’s hoe de vervoerkundige koppeling het beste uitgevoerd kan worden.

Uithoflijn

Zodra de Uithoflijn gaat rijden zullen binnen het concessiecontract met de betreffende vervoerder (Qbuzz) deels opnieuw afspraken gemaakt moeten zijn over de financiële gevolgen van de exploitatie van de nieuwe lijn. Met het maken van deze afspraken is in 2015 een start gemaakt. De financiële gevolgen van deze hernieuwde afspraken zullen in de meerjarenraming verwerkt worden.

Onderzoek naar stadsbusstalling Europalaan

In 2015 hebben we samen met de gemeente Utrecht onderzoek gedaan naar een nieuwe locatie voor de stadsbusstalling aan de Europalaan. Na een uitgebreid onderzoek met analyse van een groot aantal locaties, is afgesproken om twee varianten verder uit te werken en te verkennen op haalbaarheid. We verwachten een definitieve locatiekeuze in 2016. De huidige locatie blijft in gebruik totdat een nieuwe locatie gereed is.

Afronding project levensduurverlengend onderhoud (LVO) trammaterieel

In 2015 is ook het project Levensduur verlengend onderhoud (LVO) afgerond. Dit betreft het renoveren van het bestaande trammaterieel voor de SUNIJ-lijn zodat deze nog in bedrijf kunnen blijven tot het moment dat op de SUNIJ-lijn ook nieuwe lage vloertrams gaan rijden (onderdeel van het project Vervoerkundige koppeling).

Wet Lokaal Spoor van kracht

Per 1 december 2015 is de Wet Lokaal Spoor in werking getreden. Ter voorbereiding daarop is door de betrokken afdelingen besluitvorming voorbereid die vastlegt hoe de provincie Utrecht te nieuwe wettelijke taken en verantwoordelijkheden met betrekking tot lokaal spoor (tram) organiseert. Hiertoe hebben in 2015 al audits plaatsgevonden die hebben geleid tot een plan van aanpak hoe de provincie per 1 december 2015 succesvol aan de nieuwe wet voldoet. In 2016 zullen vervolgaudits plaatsvinden om te controleren hoe de provincie in de praktijk die taken en verantwoordelijkheden uitvoert.

Regiotaxi-contracten

Regiotaxi: Provincie Utrecht is verantwoordelijk voor de Regiotaxi binnen de provincie en heeft hiervoor twee grote contracten lopen bestaande uit meerdere percelen. Bij Regiotaxi gaat het om vervoersdiensten vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning, met deels nog een stuk openbaar vervoer. De kwetsbaarheid van de doelgroep in combinatie met een markt die erg scherp op de concessies inschrijft, zorgt ervoor dat dit dossier een hoog afbreukrisico kent. Intensieve monitoring  en actief beheer is dan ook essentieel. Na een door een vervoerder aangespannen rechtszaak in 2015 is besloten een deel van de contracten opnieuw aan te besteden in 2016.  

Concessies

Streekvervoer en stadsdienst Amersfoort. Deze hebben wij in 2015 aanbesteed voor een periode tot en met 2023 en gegund aan de vervoerder Syntus. In het najaar van 2015 zijn de afdeling OV en Syntus samen gestart met de voorbereiding van de implementatie per 11 december 2016. De nieuwe vervoerder heeft een vernieuwende en vraaggerichte bieding gedaan. Dit moet leiden tot meer en tevreden reizigers.
OV-concessie stadsregio Utrecht. Belangrijkste werkzaamheden binnen deze concessie zijn - naast het regulier werk - de voorbereidingen voor de Uithoflijn. Samen met vervoerder Qbuzz hebben we diverse plannen opgesteld voor opleiding, testen, proefbedrijf en ingebruikname. Deze werkzaamheden lopen nog door in 2016. Provincie Utrecht is bij de concessie Stadsregio Utrecht (U-OV) mede-opbrengstenverantwoordelijk. Hierdoor zijn de risico's op de lange termijn (meer dan twee jaar) voor de provincie en niet voor de vervoerder. Dit vereist een actieve aansturing van de concessie en een goed risicomanagement. Tevens is Provincie Utrecht eigenaar van het merk U-OV, dit merk bestaat sinds 2013 en is in 2015 verder uitgebouwd. De naamsbekendheid van U-OV wordt steeds beter.
Duurzame bussen Qbuzz. In het coalitieakkoord staat dat we streven naar Zero Emissie busvervoer in de provincie Utrecht in 2028. Dit willen we invullen door een gefaseerde aanpak.  De komende jaren zullen we logische momenten aangrijpen voor verdere uitrol en realisatie. De vervanging van ruim 140 bussen uit de U-OV concessie eind 2019 is daar een voorbeeld van. Eind 2015 is er bestuurlijk overleg geweest met de gemeente Utrecht, provincie en vervoerder Qbuzz en is deze ambitie gedeeld. Er is een werkgroep opgericht die de mogelijkheden en consequenties van Zero Emissie busvervoer verder in beeld brengt. Er is contact met het ministerie van I&M om de financieringsmogelijkheden bij Rijk en Europa verder in beeld te brengen. Randvoorwaarden voor deze transitie zijn onder andere de betrouwbaarheid en de meerjarige betaalbaarheid van het OV-systeem. Primair is het de taak van provincie en vervoerder om reizigers op een betrouwbare, snelle en effectieve manier te vervoeren.
Nieuwe dienstregelingen. In 2016 vindt in het stationsgebied Utrecht een zogenaamde omklap plaats, waarbij de (eind)halte van veel buslijnen van de centrumzijde naar de Jaarbeurszijde worden verplaatst. Deze omklap gaat gepaard met dienstregelingswijzigingen en heeft consequenties voor alle routes, frequenties en vertrektijden van buslijnen die via Utrecht Centraal reizen. In 2015 zijn we gestart met de voorbereidingen van deze ‘omklap’ (Vervoerplan 2016-2). In december 2015 hebben we ter voorbereiding een tijdelijk busstation op het Jaarbeursplein ingericht en is de Leidseveertunnel, die grondig verbouwd is voor de komst van Uithoflijn, in gebruik genomen.

Tour de France

Een belangrijke gebeurtenis in 2015 was de Tour de France. Dit evenement heeft een grote impact gehad op de bereikbaarheid van alle modaliteiten in en rond Utrecht. Door grote inzet en creativiteit van zowel de Provincie als van de vervoerders hebben wij  het voorzieningenniveau voor de reguliere reizigers en bezoekers op niveau kunnen houden. Hierdoor kunnen wij de Grand Depart ook vanuit OV-gezichtspunt een succes noemen.

In 2014 is het voorkeursalternatief voor de verbreding van de A27 tussen Houten en Hooipolder (Noord-Brabant  2014 vastgesteld. In 2016 wordt het Ontwerp Tracébesluit vastgesteld. Eind 2015 heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen om een fietsverbinding te realiseren over de Lek tussen Vianen en Nieuwegein onder de voorwaarde dat de regio 50% van de kosten financiert. De fietsverbinding zal onderdeel uitmaken van het Tracébesluit.

Provinciaal hoofdfietsroutenetwerk weer verbeterd

Samen met gemeenten werken we aan de verbetering van de fietsinfrastructuur als onderdeel van het provinciale hoofdfietsroutenetwerk. In juli 2015 zijn wij gestart met een subsidieregeling Actieplan Fiets en Veiligheid gemeentelijke infrastructuur 2015-2018 (budget is €10 mln.). Met 5 gemeenten hebben we een concept uitvoeringsovereenkomst gesloten, met één gemeente een definitieve. Deze overeenkomsten staan voor twintig projecten ter verbetering van de fietsinfrastructuur en veiligheid.

Slim en snel op plek van bestemming

In het programma Beter Benutten werken we samen met I&M, Rijkswaterstaat en de gemeenten Utrecht, Amersfoort en Nieuwegein aan maatregelen voor reizigers om met de fiets op een slimme manier snel op de plek van bestemming te komen. In 2015 zijn de resultaten van het programma: 10.797 extra fietsparkeervoorzieningen op 303 locaties (zoals treinstations en bus- en tramhaltes) en 2 nieuwe fietsroutes. PS hebben in 2015 ingestemd met 7 nieuwe fietsprojecten voor Beter Benutten Vervolg voor 2015-2017. Het gaat dan om projecten ter verbetering van de fietsinfrastructuur en beloningsprojecten om het fietsgebruik te stimuleren (een e-bike aanschafregeling en een beloningsactie).

Vergevingsgezind fietspad langs N229

Op een vergevingsgezind fietspad hebben fietsers, en vooral ouderen, minder risico op een eenzijdig ongeval. Bijvoorbeeld door ontbreken van obstakels op of langs het fietspad, bredere fietspaden, betere belijning, betere bermverharding en geen hoogteverschillen tussen stoeprand en fietspad. Op het fietspad langs de N229 (Werkhoven-Cothen) hebben we in 2015 verschillende soorten belijning en bermverhardingen aangebracht om ongevallen te voorkomen. http://www.vergevingsgezindefietspad.nl/

Onderzoeksprojecten verbeteren fietsveiligheid

De provincie heeft in 2015 meegewerkt aan verschillende onderzoeksprojecten om de veiligheid voor de fietser te verbeteren.
TNO en Fietsersbond. In dit onderzoek is aandacht besteed aan ‘de intelligente fiets’ waarin aanpassingen aan de fiets centraal staan, zodat vooral ouderen veiliger kunnen fietsen.
Nationale Fietstelweek. In één week wordt het aantal fietsbewegingen in een regio geteld. In regio Utrecht namen 6.034 Utrechters deel, waarmee Utrecht ten opzichte van het aantal inwoners de meeste deelnemers van Nederland had. De informatie levert onder andere praktische gegevens op om een fietsverkeersmodel, waaraan wij werken, te verbeteren. In december 2015 is de betaversie van het fietsverkeersmodel opgeleverd.

* Dit betreft een indicator die verouderd is. Voor het Mobiliteitsprogramma worden nieuwe indicatoren gebruikt. De metingen van deze indicatoren zijn nog niet gevalideerd.

Samen met onze partners zetten wij in op een dubbele aanpak: veilige infrastructuur én gedragsbeïnvloeding, ieder vanuit zijn eigen rol. Dit is vastgelegd in het Uitvoeringsprogramma Verkeersveiligheid 2015-2018 dat in 2015 is vastgesteld. Het vormt een onderdeel van het Mobiliteitsplan 2015-2028.

Lichte afname verkeersdoden op provinciale wegen

In 2015 zijn er in de provincie Utrecht in totaal 25 verkeersdoden te betreuren. Dit zijn er twee minder dan in 2014. Van het aantal verkeersdoden vielen er 17 op gemeentelijke wegen (ook 17 in 2014), 4 op provinciale wegen (5 in 2014) en 4 op rijkswegen (5 in 2014). Bovenstaande cijfers zijn indicatief, omdat de officiële ongevalcijfers medio 2016 worden gepubliceerd.

Verbetering van verkeersveiligheid infrastructuur

In de rol van wegbeheerder houden we in de provinciale planning voor onderhoud en reconstructies rekening met het verbeteren van de veiligheid. In 2015 zijn in totaal 16 projecten opgeleverd waarin de verkeersveiligheid verbeterd is. Zo hebben we in 2015 een rotonde aangebracht op de N806. Ook is er gewerkt aan verkeersveiligheid bij reconstructies van de N409 bij Houten en de N227 ten zuiden van Doorn. Bij alle maatregelen is een verkeersveilige uitvoering voorop gesteld en hebben we naast de bestaande methodiek voor het bepalen van de wegvakonveiligheid en de CROW-richtlijnen ook andere bronnen gebruikt. Denk aan de Road Protection Score van de ANWB en klachten en meldingen vanuit het Incident Management. In 2015 hebben we ook kleinschalige infrastructurele maatregelen uitgevoerd naar aanleiding van meldingen of ongevallen.

Stimuleren en ondersteunen projecten gedragsbeïnvloeding

In 2015 hebben we samen met 17 gemeenten (de voormalige BRU-gemeenten doen niet mee) meerdere verkeerseducatieproducten aangeboden aan scholen en kinderdagverblijven, waaronder het theoretisch verkeersexamen, faciliteiten voor verkeersouders en dodehoeklessen. Voor jonge automobilisten en oudere fietsers was een gericht aanbod beschikbaar. In interprovinciaal verband werkten we mee aan het ontwikkelen van een game voor jongeren om afleiding in het verkeer tegen te gaan. We hebben landelijke campagnes voor gedragsbeïnvloeding actief ondersteund en het BOB-team is ingezet bij alcoholcontroles van de politie. In buurten hebben we gerichte verkeerseducatieactiviteiten ondersteund.

*) Vanwege de lage registratiegraad van ongevallen ligt dit getal in werkelijkheid waarschijnlijk hoger. De locaties zijn berekend op basis van de periode 2009-2014.

Per 1 januari 2015 zijn de verkeers- en vervoertaken van het voormalige Bestuur Regio Utrecht binnen de provincie ondergebracht in een aparte afdeling (BRU). We hebben onderzocht hoe de taken van het voormalige BRU het beste binnen de provincie georganiseerd kunnen worden. Dit heeft geleid tot het opzetten van een aparte uitvoerende afdeling OV.  Alle uitvoerende OV-taken zijn ondergebracht bij de afdeling OV. Deze afdeling is verantwoordelijk voor beide OV-concessies (stadsregio-concessie en streekvervoer/Amersfoort-concessie), alle Regiotaxi-contracten en het beheer en onderhoud van de provinciale OV-bedrijfsmiddelen (voornamelijk alles rondom de tram). Per 1 oktober 2015 is deze nieuwe afdeling gestart en zijn de taken herverdeeld. De niet-OV taken en de strategische OV-beleidszaken van het voormalige BRU zijn ondergebracht bij de afdeling MEC.
Het proces om te komen tot deze organisatieverandering heeft van management en personeel veel inspanning gevraagd, vooral op het gebied van aansturing, taakverdeling, financiën en personeelszaken. In combinatie met het vertrek van een aantal medewerkers en de onbekendheid met de provinciale procedures, heeft dit ertoe geleid dat er minder capaciteit voor de reguliere OV taken beschikbaar was. Dit heeft geen invloed op de reiziger gehad maar is wel de oorzaak waarom de voorbereiding van een aantal projecten zoals de Vervoerkundige koppeling, vertraagd is.